Pożyczki i kredyty to produkty, które mają na celu ułatwić życie konsumentom i przedsiębiorcom. Instytucje finansowe są do dyspozycji każdego człowieka, który będzie w stanie spłacić swoje zobowiązanie. Aby z nich korzystać, trzeba jednak dobrze orientować się we własnej sytuacji finansowej. Nieodpowiedzialne korzystanie z tego typu produktów może skutkować spiralą zadłużenia.

Spirala zadłużenia – definicja

Spirala długów to sytuacja, w której konsument nie jest w stanie spłacać swoich zobowiązań. Wówczas zaczyna zaciągać kolejne pożyczki na ich spłatę. Zbyt wysokie zobowiązania zaczynają przerastać możliwości finansowe konsumenta. Narastające odsetki za niezapłacone raty mogą okazać się trudne do spłacenia.

W spiralę zadłużenia wpadają te osoby, które pożyczają zbyt dużo jak na swoje możliwości. Dotyczy to szczególnie osób nieświadomych własnej sytuacji finansowej. Zwłaszcza jeśli pożyczkobiorca zarabia więcej niż średnia krajowa. Wtedy firmy pożyczkowe chętniej udzielają pożyczek na różnego rodzaju dobra materialne.

Innym powodem wpadnięcia w spiralę zadłużenia może być zły wybór pożyczkodawcy. Na rynku działa mnóstwo firm – nie wszystkie są uczciwe. Może być tak, że pożyczkobiorca niedokładnie przeczytał umowę lub podpisał dokument, którego nie rozumie.

Jak wyjść ze spirali zadłużenia? 7 praktycznych porad

Jak spłacić długi? Sposób działania w przypadku zadłużenia może być różny. Zależy od sytuacji pożyczkobiorcy, a przede wszystkim od wysokości jego zobowiązań.

List z firmy windykacyjnej z wezwaniem do zapłaty może wzbudzić panikę. Nie należy się jej poddawać. Nie powinno się też tego listu ignorować. Takie działanie przyczyni się do jeszcze większego nawarstwiania problemów. Jeśli wierzyciel udowodni istnienie wierzytelności, pożyczkobiorca może:

• znaleźć dodatkowe źródło dochodu – bez tego nie da się ruszyć dalej. Jeśli pożyczkobiorcy nie stać na spłatę zadłużenia, powinien znaleźć lepszą pracę lub znaleźć inne dodatkowe zajęcie. Ostatecznie można też urządzić wyprzedaż niepotrzebnych rzeczy – np. książek lub sprzętu sportowego;
• spisać wszystkie zobowiązania w jednym miejscu i stworzyć plan ich spłaty. Warto zacząć od najdroższych zobowiązań, takich jak chwilówki i pożyczki pozabankowe. Dobrze jest spłacić dług z kart kredytowych. Same karty schować i nie używać do czasu wyjścia z zadłużenia;
• stworzyć plan budżetu domowego – planowanie wydatków jest potrzebne zwłaszcza w kryzysowych sytuacjach. Warto też renegocjować umowy np. ze sprzedawcami mediów, umowy o internet czy telefon. Dzięki planowaniu wydatków będzie można jasno określić ile pieniędzy da się przeznaczyć na spłatę zadłużenia. Można też ograniczyć wypady na miasto czy zrezygnować z gotowych kanapek kupowanych w piekarni obok pracy;
• negocjować warunki spłaty zobowiązania – zmiana warunków spłaty jest możliwa m.in. na podstawie aneksu do umowy lub ugody pozasądowej. Zawsze istnieje możliwość zmniejszenia rat czy umorzenia części odsetek z tytułu opóźnienia w spłacie. Negocjowanie pokaże też, że pożyczkobiorca posiada wolę spłacenia zadłużenia. Warto też pamiętać, że windykator nie ma prawa straszyć ani w żaden sposób wyłudzać spłaty rat;
• rozważyć podpisanie ugody sądowej z wierzycielem. Ugoda zawarta przed sądem umożliwi wszczęcie egzekucji komorniczej w przypadku niezastosowania się do jej warunków;
• złożyć wniosek do firmy windykacyjnej o wycofanie lub zawieszenie sprawy u komornika. Jest to sposób na uniknięcie powiększania się zadłużenia, bo opłatami za czynności windykacyjne obarcza się dłużnika;
• skonsolidować pożyczki – osoby, które posiadają zadłużenie, mogą też skorzystać z kredytu lub pożyczki np. pod zastaw hipoteki. Konsolidacja pożyczek to skuteczny sposób na to, jak spłacić kilka chwilówek. Pożyczka na spłatę zadłużenia będzie droższa, ale kredyt zostanie jeden, łatwiejszy do spłacenia. Należy dobrze poszukać wśród firm i wybrać tę, która cieszy się dużym zaufaniem klientów.

Przede wszystkim nie warto pozostawać biernym. Przeciwnie – jeśli ktoś nie potrafi sam zająć się problemem, może znaleźć pomoc w innych instytucjach. Istnieją firmy, które pomagają nawet w czyszczeniu historii w BIK.

Spirala zadłużenia – jak jej uniknąć?

Niespłacanie pożyczek może doprowadzić do poważnych problemów finansowych. Długotrwałe zaleganie z ratami może zakończyć się czynnościami windykacyjnymi, płatnymi monitami, a nawet egzekucją komorniczą. Niektórzy długo zmagają się z negatywnymi konsekwencjami nieodpowiedzialnego korzystania z produktów finansowych, jeszcze inni nie skorzystali z pomocy doradcy kredytów hipotecznych i dali się naciągnąć bankowi na znacznie większe zadłużenie, niż powinni byli dostać.

Aby nie dać się wciągnąć w spiralę zadłużenia, pożyczkobiorca powinien zdać sobie sprawę z własnej sytuacji materialnej. Żeby się tego dowiedzieć, można:

• obliczyć wartość swojego majątku netto. To najbardziej obiektywny wskaźnik wielkości majątku. Jest różnicą między rzeczami w posiadaniu konsumenta a jego zobowiązaniami. Wartość netto może być ujemna, zerowa lub dodatnia. Nawet osoby w dobrej sytuacji materialnej mogą mieć ujemną wartość netto, bo ich zobowiązania pożerają majątek, jaki zgromadzili;
• przeanalizować swoje wydatki – nie da się przejąć kontroli nad swoim budżetem bez zaobserwowania, na co przeznaczane są pieniądze i jakie to kwoty. Taka analiza wymaga zbierania paragonów i uporządkowania rachunków. Świadome planowanie budżetu może uchronić konsumentów przed nadmiernym wydawaniem posiadanych pieniędzy.

Nie trzeba od razu rezygnować z pożyczek. To są przydatne narzędzia, które mogą ułatwić życie w każdej sytuacji. Przed świętami na przykład chwilówka w rozsądnej wysokości może być przydatna i łatwa do spłaty. Jednak należy uważnie przeczytać umowę przed jej podpisaniem.

Rozsądne jest też przeanalizowanie kosztów pożyczki. Analiza swojej wartości netto pozwala natomiast odpowiedzieć na pytanie, czy na pewno takie zobowiązanie będzie możliwe do spłaty.